Det var ein interessant historiekveld. Her er eit lite utdrag frå kåseriet til Steffen Onsøien, med mitt minne og noko av det eg fekk med meg.
Utviklinga av elektrisitet starta med dynamoen og oppfinninga av lyspærer (Edison 1847 - 1931).
I 1884 fekk Trøndelag Bryggeri elektrisk kraft og i 1885 fekk Piene i Buvika ljos i mølla. I 1890 var det Røros Kobberverk som fekk ljos.
I 1885 begynte Laugstol Bruks elektrisitetsverk i Skien å levere strøm til abonnentar. Den seinare statsminister Gunnar Knudsen var initiativtakar til vårt første elektrisitetsverk. Som elektrisitetsverk regnes bedrifter som ikkje bare produserer strøm til eige bruk, men som og sel elektrisitet til abonnentar.
Som statsminister foreslo Gunnar Knudsen mellom anna at staten skulle kjøpe opp fossar. Han var sentral i debatten om Konsesjonslovene og ved opprettinga av Norges vassdrags- og elektrisitetsvesen.
Leirfossane er to fossar i Nidelva i Trondheim kommune, ca. 7 km sør for sentrum. Øvre Leirfoss har eit naturleg fall på 31,5 meter, og Nedre Leirfoss på 27 meter. Utbygginga av Leirfossane og arbeidet med det kommunale elektrisitetsverket starta i 1899. Dei første abonnentane fekk elektrisk lys 4. nov. 1901.
I 1916 vart Sagbergfossen kraftverk bygd. Det er eit vasskraftverk i elva Vigda i Melhus kommune i Trøndelag. Kraftverket utnytter fallet frå reguleringsmagasinet Ånøya, som er regulert med 2,4 meter. Det er installert to francisturbiner. Installert effekt er 1,2 MW. Årsproduksjon er 4 GWh.
Dette ga som resultat at rundt 1920 fekk Børsa og Skaun elektrisk kraft. Erik Huseby som var lensmann i Buvika i tillegg til gardbruker og mange andre verv, tok initiativ til elektrisitetsforsyning til Buvika.
1921 vart Simsfossen utbygd. Simsfossen kraftverk er eit vasskraftverk ved Eggkleiva i Skaun kommune.
Det utnytter et fall på 17 meter frå innsjøen Laugen.
Installert effekt er 350 kW frå to francisturbiner . Årsproduksjon er 1,5 GWh. Utbygginga av Simsfossen, førte mellom anna til fleire ras i Laugen. Ragna født Harang var frå Surnadal og gift med Marcus Arentz som var gardbruker på Sim ved Laugen. Ragna hadde eit lengre lesarinnlegg i avisa Nidaros i januar 1921 om Laugens regulering. Ragna var kritisk til utgravinga. Ho var ei driftig dame og reiste mykje rundt i landet og heldt foredrag.
Det var først etter Aura utbygging i 1953, at det vart fart i elektrisitetsutbygginga i Skaun. Samlingsregjeringa som vart danna i 1945 nedsette ei nemnd som skulle komme med forslag til å sikre ei god kraftforsyning til heile landet og til så rimelige priser som mogeleg. I 1945 var det ca. 20 % som ikkje hadde strøm, og for Trøndelag var det ca. 25 %, og dersom ein held Trondheim utanom var det 50 % som var utan elektrisk kraft.
PS. Magnar Estenstad var ein skiløpar som gjekk for idrettslaget Leik på Hølonda. Han vant mange lange skirenn og fekk ein gong ein komfyr i premie. Da svara Magnar Estenstad at det passa så bra for dei hadde akkurat fått elektrisk strøm, det sannsynlegvis i 1953.
Eg har kjøpt boka om Simsfossen og lese den. Gjer du det same. Utgitt av Snøfugl forlag.
Serveringa på dette Torsdagstreffet i Buvik Pensjonistforeining var god laupskaus frå Lykkja kro i Buvika. Til slutt var det åresalg med mange fine gevinstar. Nok eit vellykka pensjonisttreff.
Flere husstander uten strøm
Høye strømpriser i sør er godt nytt for mølla
Mister ansatt som har jobbet med E6 i mange år